Μακούνικ: Το απομονωμένο χωριό των νάνων

Σε μια απομακρυσμένη γωνιά της επαρχίας Κορασάν του Ιράν, κοντά στα σύνορά της με το Αφγανιστάν, βρίσκεται ένα χωριό που, πριν από περίπου έναν αιώνα, κατοικήθηκε από ανθρώπους πολύ μικρού αναστήματος.

Η ένδειξη του νανισμού του συγκεκριμένου λαού επιβεβαιώνεται από την τοπική αρχιτεκτονική. Από τα περίπου διακόσια σπίτια από πέτρα και πηλό που αποτελούν το αρχαίο αυτό χωριό, τα εβδομήντα ή ογδόντα από αυτά είναι εξαιρετικά χαμηλού ύψους. Το ύψος τους είναι μικρότερο από δύο μέτρα και οι πόρτες είναι ιδιαίτερα στενές.Οι γάμοι μεταξύ στενών συγγενών, η κακή διατροφή και η άσχημη ποιότητα του πόσιμου νερού με υδράργυρο ευθυνόταν για το ύψος των κατοίκων του χωριού Μακούνικ, που ήταν περίπου μισό μέτρο λιγότερο από το μέσο ύψος της εποχής.

Για αιώνες, οι κάτοικοι του Μακούνικ ζούσαν σχεδόν σε πλήρη απομόνωση από τον σύγχρονο πολιτισμό. Η περιοχή ήταν ξηρή, έρημη και άγονη, γεγονός που δυσκόλευε κατά πολύ τη ζωή των ντόπιων. Δημητριακά, κριθάρι και διάφορα φρούτα εποχής ήταν όλα όσα μπορούσαν καλλιεργούσαν, ενώ οι άνθρωποι επιβίωναν τρώγοντας κυρίως χορτοφαγικά πιάτα.

Ο υποσιτισμός συνέβαλε σημαντικά στην έλλειψη ύψους των κατοίκων. Η απομόνωση τους ανάγκασε επίσης να κάνουν γάμους μεταξύ στενών συγγενών, επηρεάζοντας ακόμα πιο έντονα τα γονίδια των απογόνων τους. Μερικά μάλιστα από αυτά τα γονίδια ευθύνονται για το νανισμό των κατοίκων.

Το μικρό ύψους δεν ήταν ο μόνος λόγος για τον οποίο αυτοί οι άνθρωποι έχτισαν λιλιπούτεια σπίτια. Η κατοχή ενός μικροσκοπικού σπιτιού σήμαινε λιγότερα οικοδομικά υλικά, πράγμα που ήταν βολικό, καθώς η μεταφορά οικοδομικών υλικών γινόταν κι αυτή με δυσκολίες. Σήμαινε επίσης ότι τα μικρά ζεσταίνονταν ή κρατούνταν πιο δροσερά ευκολότερα, σε σχέση με τα μεγαλύτερα. Αλλά και στις πιθανές εισβολές εχθρών τα λιλιπούτεια σπίτια θα εντοπίζονταν δυσκολότερα, αφού γίνονταν ένα με το γύρω τοπίο.

Στα μέσα του 20ού αιώνα, η περιοχή γνώρισε μια σχετική ανάπτυξη με την κατασκευή δρόμων, οπότε και η μεταφορά τροφίμων από τις γύρω περιοχές, όπως κρεατικών και οσπρίων, κατέστη ευκολότερη. Από αυτή τη χρονική στιγμή και έπειτα τα παιδιά άρχισαν να μεγαλώνουν πιο υγιεινά και να γίνονται ψηλότερα σε σχέση με τους γονείς τους.

Σταδιακά, λοιπόν, τα σημάδια του νανισμού άρχισαν να εξαλείφονται και σήμερα οι περισσότεροι από τους 700 κατοίκους της περιοχής είναι μέσου ύψους. Έχοντας εγκαταλείψει τις οικίες των προγόνων τους, ζουν σήμερα σε μεγαλύτερα σπίτια από τούβλα. Ωστόσο, στους υπόλοιπους τομείς η ζωή τους παραμένει δύσκολη, καθώς η βασική πηγή εισοδήματος είναι η γεωργία, που λόγω ξηρασίας εξακολουθεί να χωλαίνει.

Η μοναδική αρχιτεκτονική του Μακούνικ προσφέρει πολλές δυνατότητες για την ανάπτυξη του τουρισμού, με την οποία οι κάτοικοι ελπίζουν ότι θα δημιουργήσουν ευκαιρίες για δουλειές και επιχειρήσεις στο χωριό.